THREE THEMES FROM EDWARD HOPPER

by Feliks Netz
translated by John Guzlowski and Janusz Zalewski

 

 

1. Morning in the City

a naked woman in a room naked as her skin
turns away in shame from the eye of God
and reaches in hopeless self-defense 
for a towel to cover her breasts and sex
she combed her red hair back with her left ear 
exposed finished her morning toilet but not 
as if she were naked with herself naked
woman looks through the window at a house 
this house across the street is a dead house
naked woman looks from the dead room at a dead house
and she knows that the entire city is dead
there is nothing more behind the window than death 
and if she chose this hotel this room to leave life 
she could not have made a better choice naked woman
looks focused through the window but looks sidelong
as if she would to avoid a violent confrontation with the sun
or as if she with disbelief also acknowledged
that in this city she is the only one alive and what 
she does, washing herself and combing her hair
these are the last ceremonies of life naked woman is not
old but not very young either she is a mature woman
mature to die as well as to live whatever she saw behind 
the glass perhaps nothing but this nothing is terrible
naked woman was frightened by this nothing and clenched 
her rear muscles got tight in her thin thighs her legs are cut
in the middle of her calves and nothing is known about 
her feet though a little toe of her left foot could tell so much
a toe which always behaves with some reservation as if
it wanted to retain a separate position in a dispute between 
toes her left breast is young pointing and deceptive
since the woman’s face even a bit too manly as for a woman
seems to say that the point is to have dough for this
one more abortion since perhaps for this reason
she is present in this room with a bed which she did not
share this night with anybody because in these sheets only her
body is reflected resembling a dead house across the street


2. Nighthawks

as if they said to themselves the last word after which
the woman’s red hair will not be as red as to
this moment and the right hand of a man a narrow hand
of a pianist with a cigarette between two fingers pressing
against each other will no longer rule over her
body unconditionally as death They don’t seek

each other’s eyes as their incredibly young fathers
searched in the past for clods of gold in yucatan
a woman stares at the tip of a glowing cigarette
as at unknown to her animalcule which no one knows why
turned out to fall onto her fingers A man
in tuxedo wearing a tie is strangely withdrawn

as if he was looking for something in his head under a hat
which humphrey bogart was wearing in a movie murder my sweet
or perhaps, it could be a scene from a novel by raymond chandler:
philip marlow accompanied by a red hair woman 
wearing a pink summer dress who more or less in the middle
of a novel will turn out to be the devil incarnate or using

a common language a first class bitch and they are not
barflies like in charles bukowski since they drink coffee 
from white cups and it’s not like they’re a couple since their 
elbows do not touch each other the man and the woman are 
separate as everything in the bar into which we peek from the street
through the wall made of convex glass It’s possible they are not

even lovers who must depart since they no longer
share mutual secrets a touch of her elbow does not
strike him as an electric shock neither does her throat
striving for his saliva and now once they’ve said
their last long goodbyes how was it possible that 
he was receiving her sex on his tongue like a communion

wafer or so he thinks if his blood is for example of irish
or italian origin A woman staring at the top of a glowing
cigarette thinks how was it possible that she took
so many times his sex in her mouth and received
his sperm as bread and wine so she thinks if she were
for example as she likes to say a German but born here

Someone on the side at the left wing of the bar also in a hat
the light extracts from half-dusk the right arm and two thirds
of a head with a clearly distinguished right ear perhaps
his body hides a bloody mary a singleton between him
and those three there is a field no one has courage 
to step into even a glass of whisky a bar behind a convex

glass is filled with silence and this poisoning variation 
muteness they are silent because they are dumb a bartender
wearing white smock and white forage-cap more a nurse or 
paramedic or perhaps an assistant of death opens his mouth 
as if he speak but a man and a woman either don’t listen to him 
or don’t hear him because he does not speak to them he speaks 

in his thoughts as everyone of these four what everyone of them 
has to say he/she talks to him/herself since nobody cares about 
it anymore It’s possible that a man already knows since 
his hearing is sharp as a razor and hears a dreadful music
as if someone is playing a Hammond organ he already knows
that to honolulu since they sit in a honolulu bar come

two hundred japanese aircraft like two hundred
horsemen of apocalypse and in five or ten seconds 
pacific fleet will be hit in the heart and will roar
louder than this elk which for the last four centuries 
runs through the woods and tomorrow the world will not
in a single bit resemble a yesterday world It’s possible 

however that this is a scene from a novel by raymond
chandler and a man already knows that this bartender is a dog
against which the inscription cave canem warns that this woman
will kill him so much of his life remains as much is left of her sniffs
and cigarette smoke because this woman is death and this singleton 
on the right wing of the bar is god who cares about nothing 


3. Western Motel

the situation is not obvious: does this moment
when the woman in a dark purple dress sits at the edge
of a bed in a room paid for by the hour looking at
a double mountain range that looks like it’s made of clay
come after or before

did she learn something more about her
body does this knowledge stretch before her
like the motionless mountains behind the window
does the suitcase and briefcase made of yellow leather
wait to get unpacked

did a man who a while ago closed the suitcase and briefcase 
in a hurry and with an expression of relief on his face 
that did not go unnoticed by a woman turn away from 
a mountain range behind which permanently persists
the so-called world

a man cannot be seen but the room in the motel is
just full of him filling the body of a woman
who got onto this bed putting
everything at stake therefore she follows
now with tension

every move of his lips and eyebrows tightening 
her fingers on the wooden board of the back of the bed 
straightened with pain with her still head turned towards 
the door which a man will lock from inside
and jump on her

or will open it wide saying or not saying anything 
will say with his gesture that the hours of this room are
gone already and will wait until a woman gets up and 
leaves focused on her every step as if she walked
over thin ice in a January thaw

the situation is not that obvious because it is not known 
whether a car engine behind the window is still warm
after a long drive or is it cold as a man’s glance
after which a silver frost settled on the scared
body of a woman


*     *     *


TRZY TEMATY Z EDWARDA HOPPERA

1.PORANEK W MIEŚCIE  (Morning in the City)
naga kobieta w pokoju równie nagim jak jej ciało
zawstydza ją nagość  na której spoczęło oko boga
w odruchu bezbronnej samoobrony sięgnęła
po ręcznik aby zasłonić piersi brzuch i seks
rude  włosy zaczesała do tyłu lewe ucho odsłonięte
jest po  rannej toalecie ale jakby nie u siebie naga
kobieta patrzy w okno w którym widoczny jest dom
ten dom naprzeciwko jest domem martwym
naga kobieta spogląda z martwego pokoju na martwy dom
który ją zapewnia że całe miasto jest martwe
nie ma za oknem nic oprócz śmierci i jeśli wybrała
ten hotel ten pokój aby tutaj odebrać sobie życie
nie mogła dokonać lepszego wyboru naga kobieta
patrzy w skupieniu w okno ale patrzy skosem jakby jej
wzrok chciał uniknąć gwałtownej konfrontacji ze słońcem
ale też jakby z niedowierzaniem przyjmowała do wiadomości
że w tym mieście ona jest jedyną żywą istotą
i to co robi na przykład to że się umyła i uczesała
to są ostatnie ceremonie życia naga kobieta nie jest
stara ale i nie całkiem młoda jest to kobieta dojrzała
dojrzała do śmierci tak samo jak do życia cokolwiek
ujrzała za szybą możliwe że nic ale to nic jest straszne
naga kobieta się zlękła tego nic i mocno zwarła pośladki
w szczupłych udach napięły się mięśnie nogi są ucięte
w połowie łydek nic nie wiadomo o jej stopach a
wiele mógłby powiedzieć mały palec u lewej stopy
który zawsze zachowuje się z pewną  rezerwą  jakby
w sporze między palcami chciał zachować odrębne
stanowisko  lewa pierś jest młoda stercząca zwodnicza
bo twarz kobiety trochę nawet zbyt męska jak na kobietę
zdaje się mówić że chodzi o to żeby mieć kasę  jeszcze
na tę jedną skrobankę bo może właśnie w tym celu
znalazła się w tym pokoju z łóżkiem którego tej nocy
nie dzieliła z nikim bo w tej pościeli odbiło się tylko
jej ciało podobne do martwego domu  naprzeciwko


2. NOCNI WŁÓCZĘDZY (Nighthawks)
jakby już powiedzieli sobie słowa ostatnie po których
rude włosy kobiety nie będą już tak rude jak do
tej chwili a prawa dłoń mężczyzny wąska dłoń
pianisty z papierosem między dwoma przyciśniętymi
do siebie palcami nie będzie już panowała nad jej
ciałem bezwarunkowo jak śmierć  Nie szukają

swoich oczu jak grudek złota szukali w na półwyspie
yucatan  ich niegdyś niewiarygodnie młodzi ojcowie
kobieta wpatruje się w czubek żarzącego się papierosa
jak w nieznane jej żyjątko które nie wiadomo po
co znalazło się akurat w jej palcach Mężczyzna
w garniturze pod krawatem  jest dziwnie wycofany

jakby czegoś szukał w głowie pod kapeluszem
jaki  nosił humphrey bogart w filmie żegnaj laleczko
a to może też  być scena z powieści raymonda chandlera:
philipe marlow w towarzystwie rudowłosej kobiety
w różowej letniej sukience która mniej więcej w połowie
powieści okaże się diabłem wcielonym a mówiąc

pospolicie suką pierwszej wody i nie są to jednak
ćmy barowe charlesa bukowskiego bo piją kawę
z białych kubków i chyba nie jest to para bo łokcie
kobiety i mężczyzny nie stykają się są osobno  jak
wszystko w tym barze do którego zaglądamy z ulicy
przez ścianę z wygiętego szkła  Możliwe że nie są to

kochankowie którzy muszą się rozstać bo już nie
mają przed sobą tajemnic dotyk jej łokcia nie
poraża go jak uderzenie prądem ani jego śliny
nie jest spragnione jej gardło i teraz gdy powiedzieli
sobie słowa ostatnie myśli jak to możliwe że
jej seks przyjmował na język jak komunijny

opłatek tak myśli o ile ma krew na przykład włoską
albo irlandzką Kobieta wpatrzona w czubek żarzącego
się papierosa myśli jak to możliwe  że niezliczoną
ilość razy brała do ust jego płeć  i przyjmowała
jego spermę jak chleb i wino tak myśli o ile jest na
przykład Niemką but born hier co zwykła podkreślać

Ktoś z boku na lewej flance baru także w kapeluszu
światło wydobywa z półmroku prawy bark i dwie trzecie
głowy z dobrze rysującym się prawym uchem możliwe
że zasłania sobą krwawą mary singel pomiędzy nim
a tamtym trojgiem jest pole na które nikt nie poważy
się wkroczyć nawet szklanka  whisky bar za wygiętym

szkłem jest wypełniony milczeniem  i to  jego trującą
odmianą niemotą milczą bo są niemi barman w białym
kitlu i białej furażerce raczej pielęgniarz lub sanitariusz
a może pomocnik śmierci rozchylił usta jakby mówił
lecz  kobieta i mężczyzna albo go nie słuchają albo
nie słyszą bo on nie mówi do  nich mówi w myślach

jak każde z tych czworga to co każde z nich ma do
powiedzenia mówi samemu sobie bo to już nikogo
więcej nie obchodzi Możliwe że mężczyzna już wie
bo słuch ma ostry jak brzytwa i słyszy groźną muzykę
jakby ktoś grał na organach Hammonda on już wie
że do honolulu bo siedzą w barze w honolulu leci

dwieście japońskich samolotów niczym dwustu
jeźdźców apokalipsy i za pięć dziesięć
sekund  flota pacyfiku trafiona w serce zaryczy
głośniej niż ów łoś co przez minione cztery stulecia
biegnie poprzez knieje i jutro świat w niczym
nie będzie przypominał wczorajszego świata
Możliwe jednak że to jest scena z powieści raymonda
chandlera  i mężczyzna już wie że ten barman to pies
przed którym ostrzega napis cave canem że ta kobieta
zabije go  tyle jego życia ile jej sztachnięć ile dymu
z papierosa bo ta kobieta to śmierć a ten  singel
na lewej flance baru to bóg którego nic nie obchodzi


3. WESTERN MOTEL

sytuacja nie jest oczywista: czy kobieta
w ciemnofioletowej sukni siedząca na brzegu
łóżka w pokoju na godziny z widokiem na
podwójne pasmo jakby ulepionych z gliny gór
jest po czy przed

czy już dowiedziała się czegoś więcej o swoim
ciele czy ta wiedza rozpościera się przed nią
jak nieruchome ciemne góry za oknem
czy walizka i neseser z żółtej skóry czekają
na rozpakowanie

czy przed chwilą mężczyzna zamknął walizkę
i neseser z pośpiechem i wyrazem  jakby ulgi
na twarzy co nie uszło uwagi kobiety odwróconej
od pasma gór za którymi trwa niezmiennie
tak zwany świat

mężczyzny nie widać ale pokój w motelu jest
pełen właśnie jego wypełnia ciało kobiety
która znalazła się na tym łóżku stawiając
wszystko na jedną kartę dlatego każdy ruch
jego ust i brwi

śledzi w napięciu zacisnąwszy palce na drewnie
tylnej ściany łóżka wyprostowana do bólu
z nieruchomą głową zwróconą ku drzwiom
które mężczyzna zamknie na klucz od środka
i rzuci się na nią

albo szeroko otworzy mówiąc albo i nie mówiąc
nic gestem powie że godziny tego pokoju już się
wyczerpały poczeka aż kobieta wstanie i wyjdzie
skupiona na każdym swoim kroku jakby stąpała
po cienkim lodzie

sytuacja nie jest oczywista bo nie wiadomo czy
silnik samochodu za oknem jest jeszcze ciepły
po długiej jeździe czy zimny jak spojrzenie mężczyzny
po którym na przestraszonym  ciele kobiety
osiadł biały szron

 

Return to table of contents.